Wilbert Tomesen: ” ‘Klokkenluider for life’ is echt geen benijdenswaardige positie”
16 november 2020In Utrecht staat een huis. Aan de Maliebaan. Het is niet zomaar een huis, maar de woning van Marie-Anne Tellegen, ook wel ‘Dr. Max’ genoemd. Zij nam in 1942 ontslag bij de gemeente Utrecht toen daar een NSB-burgemeester werd neergezet door de Duitsers. Daarna raakte zij betrokken bij het verzet. Op Maliebaan 72 woonde een dappere vrouw.
En dus was het welhaast historische noodzaak dat hier het Huis voor Klokkenluiders werd ondergebracht. De voorzitter van het Huis, mr. Wilbert Tomesen, gaf Caroline Raat een exclusieve virtuele rondleiding voor het Risk & Compliance Platform Europe door het gebouw. Zij maakte kennis met de bewoners van de verschillende verdiepingen. Het werd een gesprek over dappere melders, de noodzaak om die te beschermen en de tanden te laten zien. Over het weerbarstige proces van het reconstrueren van feiten. Er zijn nog wel wat wensen voor de verbouwing van het Huis.
Je kunt je je eerste werkdag waarschijnlijk nog herinneren, toen je naar het huis reed. Wat dacht je toen je ervoor stond en voor het eerst naar binnen ging daar?
Wilbert Tomesen: “Ik verbaasde me erover dat het op een woonhuis leek. Daar kijk je toch van op, zeker als je zolang al in een ambtelijke omgeving hebt gewerkt. Ik werd naar de gemeenschappelijke ruimte geleid, de ‘huiskamer’. In die huiskamer kwam iedereen samen om kennis met mij te maken. De eerste beelden dus die nu terugkomen? Huiselijk en klein – een echt Huis inderdaad. Ik herinner me ook nog dat ik voor het eerst de trap naar boven nam. Met op de eerste etage de adviseurs van het Huis, een klein team dat werknemers adviseert die overwegen een misstand te melden of een misstand hebben gemeld. En daardoor problemen ondervinden. Dat zijn vaak lastige, ingrijpende en langdurige trajecten die een zware wissel trekken op de melder. En niet zelden overigens ook op de adviseur. Op de etage daarboven, de zolderetage, werken de onderzoekers. Zij doen onderzoek naar misstanden en naar eventuele benadeling van een klokkenluider. Situaties die soms jaren teruggaan, heel gecompliceerd kunnen zijn en met dossiers die bij wijze van spreken tot aan het plafond reiken. Verder maakte ik ook kennis met de drie preventiemedewerkers. Zij bevorderen integriteitsbeleid binnen organisaties, beantwoorden vragen van werkgevers over bijvoorbeeld de inrichting van meldsystemen, schrijven praktische handreikingen en zijn ook internationaal heel actief.
