Amsterdamse taxichauffeurs worden verplicht een diversiteitscursus te volgen, na meerdere incidenten met transgender cliënten.

Dat de chauffeur van het taxibusje weigerde haar mevrouw te noemen, en dat deze chauffeur ondanks haar verzoek dat niet te doen de nadruk tóch pesterig op het woord ‘meneer’ bleef leggen: dat was de druppel. Sherry Jae Ebere uit Amsterdam, die in een rolstoel zit en daarom gebruikmaakt van het zogenaamde ‘aanvullend openbaar vervoer’, was diep beledigd. “En dat ben ik niet snel, want ik maak vaak genoeg mee dat er iets wordt gezegd. Ik zeg altijd: je mag van me vinden wat je wil, maar ík wil er geen last van hebben. Ik ben gewoon een mevrouw, punt uit. Na dit incident besloot ik daarom aangifte te doen. Bij de politie en bij de vervoersmaatschappij. Omdat ik ook wil opkomen voor anderen die dit overkomt.”

De vervoerder schrok van de ervaring van Ebere. Na het winnen van een aanbesteding wordt het aanvullend openbaar vervoer in Amsterdam sinds juli 2017 verzorgd door de Rotterdamse vervoersmaatschappij RMC. Ongeveer tweehonderd chauffeurs rijden er zo’n miljoen ritten per jaar. Het is een veelzijdige ploeg chauffeurs, zegt Gerry Oosterbaan, directeur van RMC. “Religie, normen en waarden, manieren van gedrag: ze verschillen enorm.” Vaak gaat het goed, zegt hij. “Veel wordt onderling met humor opgelost.”

‘Onder werktijd heb je je te gedragen’

Maar soms gaat het mis. “We hebben nu twee keer incidenten meegemaakt met transgender cliënten die door onze chauffeurs niet netjes werden bejegend”, zegt Oosterbaan. “Dat accepteren we niet. Kijk, we kunnen onze chauffeurs niet hun mening ontnemen. Als jij iets vindt in je vrije tijd, dan mag je dat vinden. Wat je vindt kan ook allerlei oorzaken hebben: hoe je bent opgevoed, wat je religie is. Maar onder werktijd heb je je gewoon te gedragen.”

RMC besloot na gesprekken met de betrokken cliënten een cursus te laten ontwikkelen, ‘het diversiteiten ABC’. Die cursus gaat over normen en waarden en de chauffeurs moeten die vanaf nu volgen. Amsterdamse RMC-chauffeurs krijgen de cursus als eerste, daarna volgen de RMC-chauffeurs in de rest van Nederland.

De lesstof behandelt de verschillen tussen de passagiers: zwart, wit, man, vrouw ‘en alles wat je niet ziet’. De toon van de e-module die je thuis kan volgen is ‘directief’, stelt de directeur. De overkoepelende boodschap: je gedragen als je aan het werk bent. “Deze cursus is een onderdeel van een breder pakket aan cursussen die we onze chauffeurs al verplicht laten volgen. We trainen bijvoorbeeld al op gastheerschap. Op hoe je een deur openhoudt voor iemand en dat soort basale dingen. Kennelijk hoort het onderwijzen in diversiteit daar dus ook bij.”

Meer kennis moet meer begrip kweken, hopen ze. “Ja, ik hoop ook dat onze chauffeurs nu anders gaan denken over bijvoorbeeld transgender cliënten. Dat zou een mooie bijvangst zijn van deze cursus.”

Mensen opvoeden

Na haar klacht werd Ebere zelf gevraagd mee te denken over de invulling van de lesstof. De vervoerder heeft haar signaal geweldig opgepikt, vindt ze. De politie belde na haar aangifte terug en zei dat ‘misgenderen’ niet strafbaar is.

Iets anders bereikte ze wel: de chauffeur die haar halsstarrig meneer bleef noemen mag geen ritten met Ebere meer uitvoeren. Hij kreeg een officiële waarschuwing. “Je kunt mensen opvoeden door bepaalde acties te ondernemen, denk ik. Veel bedrijven ondernemen in dit soort gevallen niks en dat is echt funest. De komst van deze cursus is daarom heel positief. Exporteer deze cursus ook naar het bedrijfsleven, zou ik willen zeggen. Daar heeft iedereen baat bij.”

Bron: Trouw, d.d. 21 februari 2022