Intern ongewenst gedrag op de werkvloer
Het beleid ligt er, maar werkt het ook?
De Nederlandse Arbeidsinspectie toetst gemeenten actief op hun aanpak van intern ongewenst gedrag (IOG). Hoewel de exacte planning nog niet vaststaat, is wel duidelijk dat de vier grootste gemeenten (de G4) vóór de zomer zijn bezocht door de Arbeidsinspectie. Daarmee verschuift het gesprek van abstract beleid naar de concrete praktijk. En daar wringt het vaak – zo blijkt ook uit de dagelijkse praktijk van Capra Advocaten. Want beleid is er in de meeste gevallen wél. Maar de toepassing? Die laat, ondanks veelal de beste bedoelingen, vaak te wensen over.
Een papieren werkelijkheid versus de werkvloer
Veel organisaties beschikken over gedragscodes, klachtenprocedures en vertrouwenspersonen. Toch blijkt in de praktijk dat deze regelingen niet goed op elkaar aansluiten. Wat zien wij als Capra in onze dagelijkse advisering?
- Regelingen zijn soms innerlijk tegenstrijdig of vormen met elkaar geen samenhangend geheel
- De rolverdeling tussen leidinggevende, vertrouwenspersoon, klachtbehandelaar en bevoegd gezag is niet altijd helder
- Meldroutes zijn te formeel of juist té vrijblijvend, waardoor meldingen niet of verkeerd landen
- Het sanctiebeleid wordt niet altijd consequent toegepast. Het komt ook voor dat, uit angst voor escalatie of juridische risico’s van de toepassing wordt afgezien
- Evaluatie van beleid, regelingen en de toepassing daarvan ontbreekt of vindt alleen op incidentbasis plaats
- Op papier is er veel geregeld, maar de kenbaarheid daarvan is beperkt. Het regelmatig bespreekbaar maken van het onderwerp binnen alle geledingen van de organisatie ontbreekt
Kortom: het systeem is er, maar het werkt onvoldoende, als het écht nodig is. En precies dát is waar de Arbeidsinspectie nu op gaat toetsen.
Waar let de inspectie op?
De Arbeidsinspectie toetst organisaties op 14 thema’s, waaronder:
- Een actuele RI&E waarin IOG expliciet is opgenomen
- Heldere gedragsregels, inclusief voor digitaal gedrag
- Een meldstructuur met formele én informele routesEen onafhankelijk en deskundig vertrouwenspersoon
- Een gedragen klachtenregeling met duidelijke bevoegdheden
- Structurele evaluatie en maatwerkmaatregelen
De inspectie kijkt niet alleen of iets “op papier staat”, maar of het beleid effectief wordt toegepast. Organisaties moeten aantonen dat zij daadwerkelijk zorg dragen voor een veilige werkomgeving – niet alleen bij incidenten, maar als structureel onderdeel van hun organisatiecultuur.
Bron: Binnenlands Bestuur, 18 september 2025
Deel dit bericht