Nieuw in 2020

Nu de LVV een commissie kent voor vertrouwenspersonen die werkzaam in het onderwijs zijn, wordt de maandelijkse LVV-nieuwsbrief uitgebreid met een serie columns rondom vertrouwenswerk in de onderwijssector.

Ongelukkig toeval
Op de tweede dag van de basiscursus Vertrouwenspersoon nieuwe stijl voor interne en externe vertrouwenspersonen in het onderwijs, passen de deelnemers de theorie uit dag 1 toe in rollenspelen.

In één rollenspel ontvangt de vertrouwenspersoon een emotionele ouder die meldt dat haar minderjarige kind een seksuele relatie heeft met een docent met intieme WhatApp-berichten als bewijs.

Misschien is dit niet het eerste waar u aan denkt in relatie tot vertrouwenswerk op scholen. Toch komen seksuele relaties tussen leerlingen en onderwijspersoneel (een met taken belast persoon) met enige regelmaat voor. Zo schrijft de onderwijsinspectie in haar verslag over schooljaar 2016-2017:

Het afgelopen schooljaar zijn 106 meldingen over seksueel misbruik over alle sectoren binnengekomen. Binnen de categorie seksueel misbruik ontvingen de vertrouwensinspecteurs de meeste meldingen over:

• ongewenste relaties tussen een leraar en een leerling, gevolgd door
• ontucht met misbruik gezag of ontucht met een wilsonbekwame, gevolgd door
• aanranding.

Bij ‘ontucht met misbruik gezag’ gaat het om een ontuchtige handeling waarbij een met taken belast persoon ervan werd beticht misbruik te maken van zijn gezagsverhouding. Bijna een op de drie meldingen seksueel misbruik, handelt over ‘ontucht’ of een ongewenste relatie tussen leraar en leerling.

In iets meer dan de helft van het aantal meldingen is de beschuldigde een met taken belast persoon, zoals bijvoorbeeld een leerkracht of conciërge. Dit is ook een lichte stijging ten opzichte van de vorige rapportagejaren.

Terug naar de cursus. De deelneemster die ik uitnodigde om de rol van de melder te spelen, reageerde gegeneerd. Wat bleek: enkele jaren geleden had haar dochter (toen 17) een relatie met haar mentor (toen 27). Als moeder had ze niet geweten wat te doen zonder haar verliefde kind te beschadigen. Daarom sprak ze vertrouwelijk met een leerlingbegeleider. Die liet haar weten dat deze mentor een bijzonder fijn mens is. ‘’Misschien moest ze hem eens uitnodigen?’’. Verder vond de begeleider het leeftijdsverschil niet erg zorgelijk ‘’17 Is bijna 18 en dus meerderjarig toch?’’ Als moeder geen ernstige bezwaren had, dan was het misschien het beste om even aan te zien hoe deze relatie zich zou ontwikkelen. ‘’Want ach….de liefde’’.

Blijkbaar was deze leerlingbegeleider vergeten dat Onderwijswetgeving al sinds 1999 onderwijspersoneel verplicht tot een melding bij de werkgever in geval van seksueel contact tussen een medewerker en een minderjarige leerling/student:

WVO Artikel 4a. Verplichting tot overleg en aangifte inzake zedenmisdrijven

Indien een personeelslid op enigerlei wijze bekend is geworden dat een ten behoeve van de school met taken belast persoon zich mogelijk schuldig maakt of heeft gemaakt aan een misdrijf als bedoeld in het eerste lid jegens een leerling van de school, stelt het personeelslid het bevoegd gezag daarvan onverwijld in kennis.

Deze Wettelijke Meldplicht gaat boven de taakvereiste vertrouwelijkheid van de LVV. De interne vertrouwenspersoon op school, houdt zich aan dit wettelijke voorschrift om te melden, ook als een melder/klager zich daartegen verzet. De wet is namelijk bedoeld om leerlingen in het algemeen te beschermen tegen personeelsleden die misbruik maken van een afhankelijkheidssituatie.

Naast een melder/klager staan, combineren met deze wettelijke verplichting tot melden is niet simpel. Want wanneer begint de vertrouwenspersoon over de eigen meldplicht en wat zeg je dan. Dat is de reden waarom we dezepraktijksituatie in de basiscursus oefenen.

Anke Visser leidt sinds 1989 vertrouwenspersonen op voor het onderwijs (PO, VO, MBO).
www.ankemvisserschoolveiligheid.nl