Psychologische Veiligheid - Position-paper NIP
11 juni 2024Psychologische veiligheid staat volop in de belangstelling. Al in 2006 schreef activiste Tarana Burke over #metoo, wat in 2018 wereldwijd veel aandacht kreeg, ook in Nederland. Een goede ontwikkeling, want het laat zien hoe essentieel psychologische veiligheid is voor een prettige en productieve werkomgeving. De afgelopen periode richtte de aandacht zich vaak op de schandalen en de aanpak daarvan (of niet). Het is heel goed dat dit nu onderwerp is van maatschappelijke discussie. Tegelijkertijd mist echter vaak de insteek vanuit preventie en versterking: hoe zorg je voor psychologische veiligheid, en ook: wat levert het op als je je organisatie hier tijdig op inricht? Het lijkt erop dat organisaties wachten tot het fout gaat, terwijl zij veel kunnen winnen door het juist proactief onderdeel te maken van de ambitie, visie en processen van de organisatie.
Gelukkig is er goed nieuws: er zijn concrete handvatten voor te geven, waar leidinggevenden (daarmee bedoelen we natuurlijk ook teamleiders, projectleiders en eigenaren van organisaties) zelf mee aan de slag kunnen. Daarop richt deze paper van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) zich, aan de hand van recent wetenschappelijk onderzoek. Want psychologische veiligheid ontstaat, onderhoud je én behoud je niet als vanzelf. Het is complex en heeft veel aspecten, het gaat immers over menselijk gedrag. Psychologen Arbeid & Organisatie (A&O) of Arbeid & Gezondheid (A&G) hebben geleerd om menselijk gedrag en de aanpak van verandering in een bredere context te bekijken. Zij kunnen helpen met het begrijpen waarom mensen doen wat ze doen en (soms) niet doen wat ze zouden moeten doen. Psychologen kunnen dus een waardevolle bijdrage leveren, bijvoorbeeld door in een vroeg stadium al gedrag te duiden, door onderzoek te doen naar risicofactoren en onderliggende processen binnen het team of door leidinggevenden te helpen zich bewust te worden van (de impact van) het eigen gedrag.
