Alle mbo's testen stages zonder sollicitatie als middel tegen discriminatie

4 december 2023

Alle 58 ROC's in Nederland experimenteren met de mogelijkheid om stage te lopen zonder te hoeven solliciteren. Hiermee moet stagediscriminatie worden tegengegaan. De eerste resultaten zijn hoopvol.

Deze zogenoemde stagematching is er nu voor honderden eerstejaars mbo-studenten aan de Beroepsopleidende leerweg (BOL), zegt een woordvoerder namens brancheorganisatie MBO Raad tegen NU.nl. "De meeste scholen zijn naar ons beeld goed op weg."
De ROC's komen nu allemaal na wat ze in februari hadden beloofd in het Stagepact MBO 2023-2027. Dat doen ze bij tenminste een van hun opleidingen. Wat betreft de betrokkenheid van alle relevante partijen bij dit stagepact (van scholen tot overheid en van docenten tot gemeenten) valt op dat de werkgeversorganisatie VNO-NCW niet meteen staat te springen. Die vindt dat scholen te veel hooi op hun vork nemen bij snelle grootschalige stagematching.

Proef Nijmegen is uitgebreid naar vijfhonderd studenten

ROC Nijmegen is een van de voorlopers met stagematching. De mbo-school breidde een proef uit 2022 na positieve resultaten zelfs uit van tien naar vijfhonderd eerstejaarsstudenten én alle studierichtingen. Toch blijft de Nijmeegse mbo-opleider voorzichtig. "Het is te vroeg om te spreken van succes", zegt een woordvoerder. "We zijn aan het kijken naar wat werkt."

Het Alfa-college voor Noord- en Oost-Nederland heeft gemerkt dat studenten met een migratieachtergrond lastiger aan een stage kwamen dan hun medeleerlingen zonder migratieachtergrond. Het ROC in Groningen, Hoogeveen, Hardenberg en Assen is tevreden over de proef met twintig studenten elektrotechniek. "Meerdere deelnemende stagebedrijven zijn enthousiast geworden over onze aanpak", zegt beleidsadviseur Bert Bennink daarover. "Dit is een goed middel om stagediscriminatie uit te bannen", voegt zijn collega Christian de Kraker, onderzoeker en adviseur stagediscriminatie, daaraan toe.

Werkgeversorganisatie: 'Scholen kunnen het niet aan'

VNO-NCW heeft minder geloof in een succes bij grootschalige stagematching. "Stagematching vergt heel veel inzet van scholen om dit allemaal voor elkaar te krijgen", zegt een woordvoerder over het koppelen van mbo-stagiairs aan de ongeveer 250.000 leerbedrijven in Nederland. "Het veronderstelt dat scholen de stagebedrijven heel goed kennen, want dat is nodig om stagiairs en leerbedrijven succesvol aan elkaar te koppelen. De scholen kunnen grootschalige stagematching nu niet aan."

Het Alfa-college heeft speciaal een werknemer aangenomen om de stagematching in goede banen te leiden. Ook ROC Nijmegen geeft aan dat het koppelen van studenten aan een stageplek inspanning vergt. Maar volgens de Nijmeegse school is het succes van stagematching "vooral een kwestie van willen". "Er zijn altijd zaken waar je tegenaan loopt", zegt de ROC-woordvoerder. "Maar de studenten en de deelnemende leerbedrijven zijn enthousiast. Dat zijn de feiten."

De MBO Raad wil niet inhoudelijk ingaan op de uitspraken van VNO-NCW. Maar ook de brancheorganisatie van mbo-opleidingen wijst op de resultaten van ROC Nijmegen. Zelf verwacht VNO-NCW rond het uitbannen van stagediscriminatie meer succes van het kweken van meer bewustzijn onder stagebedrijven. "Bij het gros van de leerbedrijven gaat het gewoon goed", licht de woordvoerder toe. "Die zijn zich er hoogstens niet bewust van dat ze kiezen voor personeel dat op ze lijkt en waarmee ze een klik hebben, in plaats van dat ze kiezen op basis van geschiktheid."

Ministerie vergat stagematching te onderzoeken

Stagediscriminatie is een hardnekkig probleem. Daar komt bij dat mbo-studenten die melding doen van stagediscriminatie, zich al jaren niet serieus genomen voelen. Recent bleek zelfs dat ze nog meer narigheid ervaren door hoe er met hun melding wordt omgegaan, dan door de discriminatie zelf.

In 2022 vroeg NU.nl het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap naar de voortgang rond stagematching. Pas toen ontdekte het departement dat het was vergeten uit te zoeken hoeveel onderwijsinstellingen studenten koppelen aan een stageplek zonder dat ze moeten solliciteren.

Mbo'ers zijn de grootste groep studenten

Nederland telt ongeveer 1,3 miljoen studenten op het mbo, hbo of universiteit. Met bijna 500.000 studenten zijn de mbo'ers de grootste groep.

In totaal zijn er ongeveer 102.000 eerstejaars BOL-studenten in Nederland. Het hele mbo telt ruim 700 opleidingsrichtingen.

Bron: NU.nl, 27 november 2023